Chelsea Flower Show 2018: Tuinen met een boodschap

Chelsea Flower Show 2018

Tuinen met een boodschap

Tekst Miranda Vrolijk
Beeld Maayke de Ridder en Modeste Herwig

Van promotie voor een landsstreek en een non-alcoholisch drankje tot het onder de aandacht brengen van maatschappelijke problemen als de oceaanvervuiling met plastic of de grote vluchtelingenstromen in het Midden-Oosten. De showtuinen op de Chelsea Flower Show (22 t/m 26 mei in Londen) dragen stuk voor stuk een boodschap uit. Boodschappen die door ontwerpers verpakt zijn in prachtige tuinen, zoals we dat gewend zijn van ’s werelds belangrijkste tuinenshow.

Naam The Morgan Stanley Garden
Ontwerp Chris Beardshaw
Aanleg Structure Group

Van gesloten naar open

The Morgan Stanley Garden is door de vakjury uitgeroepen tot beste showtuin. In de tuin vraagt ontwerper Chris Beardshaw aandacht voor het werk van de Britse NSPCC (National Society for the Prevention of Cruelty to Children). De tuin is een metafoor voor de verandering van een kind wanneer het wordt geholpen door de NSPCC. Zo is bij de entree van de tuin niet duidelijk waar het pad naartoe leidt. Het wordt geflankeerd door een dichte bosbeplanting van onder meer in bloei staande Enkianthus campanulatus en Rhododendron. Wanneer je echter de hoek omslaat, kom je in een rustgevende omgeving met een meer open beplanting, een cederhouten paviljoen en een waterelement. Beardshaw heeft meerstammige bomen als Amelanchier lamarckii, Betula nigra en Halesia carolina toegepast. De onderbeplanting in dit gedeelte bestaat voornamelijk uit vaste planten geschikt voor de halfschaduw met verschillende bladtexturen. Onder meer diverse varens, Hosta en Euphorbia. Ze bloeien subtiel in zachte tinten blauw, paars en roze.

Naam The Pearlfisher Garden
Ontwerp Karen Welman en John Warland
Aanleg The Garden Builders

Plastic soep

The Pearlfisher Garden is een ode aan de schoonheid van het onderwaterleven in onze oceanen. Een schoonheid die bedreigd wordt door de verontreiniging met plastic. De ontwerpers Karen Welman en John Warland hebben voor hun showtuin samengewerkt met Plastic Oceans, een organisatie die voorlichting geeft over dit immense milieuprobleem en projecten financiert en organiseert. De tuin is een oproep aan bedrijven en ontwerpers om herbruikbare materialen en verpakkingen te gebruiken én te ontwikkelen. Om hun boodschap kracht bij te zetten, hebben de ontwerpers rondom de tuin een muur gemaakt waarin 1.000 gerecyclede waterflessen zijn verwerkt, een zelfde hoeveelheid plastic verdwijnt elke vijf seconden in de oceanen. Met cactussen en succulenten is de onderwaterbeplanting nagebootst, met een speciale rol voor Tillandsia. De vorm van dit luchtplantje komt volgens de ontwerpers overeen met planten die onder water deinen.

Naam The LG Eco-City Garden
Ontwerp Hay-Joung Hwang
Aanleg Randle Siddeley

Groene Stad-tuin

Landschapsarchitect Hay-Joung Hwang uit Korea ontwierp een tuin zoals die in de toekomst wellicht wordt aangelegd in grote steden. Dit is namelijk geen tuin voor de vollegrond, maar de buitenruimte van een stedelijk appartement. Als alle huizen van een woontoren zo’n groene buitenruimte krijgen, vormen ze samen een verticaal bos. Net zoiets als het Bosco Verticale van de Italiaanse architect Stefano Boeri in Milaan. Hwang pleit ervoor om gebouw en groen samen te ontwerpen nu de steden steeds dichter bevolkt raken. Dat groen is goed voor ons welzijn, het afvangen van fijnstof (door mossen en varens), het reguleren van het binnen- en buitenklimaat en voor de bestuivers. Een tuin die helemaal past in de Groene Stad-boodschap. Centraal heeft Hwang een verdiepte zitkuil gemaakt omzoomd door Buxus-hagen. Op de vier hoeken heeft ze een gemixte beplanting toegepast met gele, oranje, koperkleurige en witte bloemen. Onder meer Lupine, Trollius, Aquilegea, Geum, Verbascum en Digitalis. Uiteraard is de tuin door sponsor LG van allerlei technische snufjes voorzien, zoals het ultradunne tv-scherm, maar ook een aquaponic-systeem waarmee in de keuken verticaal kruiden kunnen worden gekweekt.

Naam The Wedgwood Garden
Ontwerp Jo Thompson
Aanleg Bespoke Outdoor Spaces

Geheime tuin

Jo Thompson heeft een moderne ’geheime tuin’ ontworpen voor Sponsor Wedgwood. Centraal in de tuin ligt een terras van Yorkshire-steen. Bereikbaar via meanderende smalle paadjes die de bezoeker door de dichte beplanting leiden. De plek is bedoeld om tot rust te komen, te mijmeren, maar ook om samen te zijn. Opvallend element in de tuin is de bronzen sculptuur; Thompson heeft hiervoor samengewerkt met Allan McRobie, auteur van het boek ’The Seduction of Curves’ en verbonden aan de Universiteit van Cambridge. De golvende bronzen buizen zijn verbonden door ragfijne kettingen van koper. Veldesdoorns en 9 m hoge wilgenbomen zorgen voor schaduw in de tuin. De onderbeplanting is overwegend groen, Thompson heeft voor soorten gekozen die subtiel bloeien, zoals Hosta en Astrantia. De beplanting oogt daardoor heel natuurlijk. Voorin de tuin heeft ze planten toegepast die meer uitgesproken bloeien, gele Trollius en Primula bijvoorbeeld en de bronskleurige Iris ’Carnival Time’ en I. ’Kent Pride’.

Naam The Seedlip Garden
Ontwerp Catherine MacDonald
Aanleg Landform

Ode aan de Fabaceae

Een beplantingsplan maken met alleen maar planten uit dezelfde familie. Die beperking legde ontwerper Catherine MacDonald zichzelf op voor de Seedlip Garden, om daarmee de erwt (Pisum sativum) op een voetstuk te zetten. De erwt behoort tot de vlinderbloemigen: zij zijn uniek vanwege hun vermogen om stikstof in de bodem vast te leggen én ze zijn ware bijenlokkers. Seedlip, sponsor van deze tuin, maakt sterke drank zónder alcohol en in één van de drankjes is de erwt een belangrijk ingrediënt. Door de beperking ontdekte de ontwerper hoe groot de Fabaceae-familie is en hoeveel verschillende soorten en variëteiten er bestaan. Overal in de tuin staan wigwammetjes van wilgentenen waarlangs erwten, sugarsnaps en linzen groeien. Verschillende Lupine en klavers zorgen voor kleur. Qua bomen heeft MacDonald gekozen voor een honingboom Styphnolobium japonicum en een Johannesbroodboom Ceratonia siliqua. MacDonald heeft het idee van hoog tot laag doorgezet: zo groeien op het dak van het ’Peavillion’ jonge erwtenscheuten en zijn onder de looproosters kruipers toegepast, zoals rolklaver.

Naam Welcome to Yorkshire
Ontwerp Mark Gregory
Aanleg Landform

Vakmanschap in stenen stapelen

Het nationaal park Yorkshire Dales met zijn heuvels, beekjes en stapelmuren, stond model voor de tuin van ontwerper Mark Gregory. Gregory staat aan het roer van het bedrijf Landform, dat ook tekende voor de aanleg. Dit is het dertigste jaar dat Landform een tuin (of meerdere, zie The Seedlip Garden) aanlegt op de Chelsea Flower Show. Dit jaar ontving het bedrijf voor zijn excellente aanleg van de Yorkshire-tuin de Best Construction Award. Het vakmanschap van Landform is onder andere terug te zien in het stapelen van zowel de muurtjes als het huis zelf. Een groot deel van de stenen heeft Landform te leen van The Boston Estate, dat middenin de Yorkshire Dales ligt. Ze zijn afkomstig van een in onbruik geraakte stapelmuur en uit een drooggevallen beekje. Na de show zullen de stenen teruggaan naar het landgoed. Rondom de zogenoemde bothy is een gecombineerde sier- en moestuin aangelegd. Huis en tuin bevinden zich in het heuvellandschap van de Yorskhire Dales. Achterin de tuin ontspringt vanonder een kei een beekje dat langs het huis stroomt. Vlieren, lariksen en hazelnoten vormen daar de inheemse bosbeplanting.

Naam The Myeloma UK Garden
Ontwerp John Everiss en Francesca Murrell
Aanleg Peter Gregory Landscapes

Nieuwe hoop

In de Myeloma UK Garden is het de bijna 4 m hoge blauwe sculptuur die de aandacht opeist. Het meisjeshoofd is opgebouwd uit tientallen lagen blauw plexiglas en weegt zo’n 7.500 kg. In de tuin vragen ontwerpers John Everiss en Francesca Murrell aandacht voor de ziekte van Kahler (myeloma), een type beenmergkanker dat wel te behandelen is maar niet te genezen. Het meisjeshoofd representeert de mensen die om de patiënt heen staan. In haar rechterhand houdt ze planten omhoog waarvan ze de zaden op de omringende vruchtbare grond lijkt te blazen. Dit staat symbool voor nieuwe behandelingen en de hoop die daaruit voortvloeit. Centraal is een gemixte beplanting toegepast van onder meer Anthriscus sylvestris, Aquilegia, Matteuccia struthiopteris, Melica nutans, Achillea en Foeniculum. Er is geen duidelijk pad in de tuin, net zoals de weg van een myeloma-patiënt onduidelijk is.

Naam The RHS Feel Good Garden
Ontwerp Matt Keightley
Aanleg Rosebank Landscaping

Groen is gezond!

Tuinieren is goed voor onze geestelijke gezondheid. Die boodschap wil de Royal Horticultural Society onder de aandacht brengen met de Feel Good Garden. Voor deze ’helende tuin’ heeft ontwerper Matt Keightley gekozen voor bomen met bladvormen die het zonlicht filteren: Cercis siliquastrum en Gleditsia triacanthos. Zij zorgen voor hoogte in de tuin, maar blokkeren niet het zicht, waardoor mensen met stress en angstgevoelens zich veilig voelen. Daarnaast heeft hij vooral planten toegepast met koele kleuren vanwege hun rustgevende invloed op ons. Ook eigenschappen als bladtextuur en geur zijn belangrijk om op te letten. Grassen als Deschampsia cespitosa en Stipa tenuissima zijn prettig om aan te raken, net als geurige kruiden als Rosmarinus officinalis. Na de show wordt de tuin aangelegd bij het Highgate Mental Health Centre in Londen.

Naam The Lemon Tree Trust Garden
Ontwerp Tom Massey
Aanleg Landscape Associates

Veerkracht en vindingrijkheid

Voor zijn showtuin bezocht ontwerper Tom Massey het vluchtelingenkamp Domiz in Noord-Irak. In dit kamp wonen ruim 26.000 Syrische vluchtelingen. Massey werd verrast door hun veerkracht en vindingrijkheid waarmee zij – ondanks de extreme omstandigheden (droog, warm en stoffig) – tuinen weten aan te leggen. Op de meeste onmogelijke plekken en met vaak prachtige resultaten. De Lemon Tree Trust Garden – een non-profitorganisatie die vluchtelingen hierbij ondersteunt en sponsor van de tuin – wil op de Chelsea Flower Show een nieuw publiek aanspreken. Qua materialen heeft Massey gekozen voor beton, hout en staal, omdat die in het vluchtelingenkamp veel voorhanden zijn. Hij heeft ze voor de show wel bewerkt, bijvoorbeeld tot de opengewerkte stalen panelen met islamitische patronen en de centrale stervormige fontein. Langs een van de wanden van de tuin groeien eetbare planten in conservenblikken en petflessen, die ideeën heeft Massey opgepikt uit het kamp. Het water uit de fontein wordt via diverse kanalen en vijvers door de tuin geleid en weer teruggepompt naar de fontein.

Naam The M&G Garden
Ontwerp Sarah Price
Aanleg Crocus

Een muur en boom

Wat heb je meer nodig dan een muur, een boom en een stoel om een mooie rustgevende plek te creëren? Ontwerper Sarah Price borduurt voort op dit idee in de M&G Garden. De tuin is bedoeld voor een droog en zonnig klimaat. De gekozen beplanting is van Mediterrane oorsprong; Price heeft ze gecombineerd met ruwe, natuurlijke materialen. Op de foto zien we het deel van de tuin waarin ze een Quercus suber (kurkeik) – een veelvoorkomende boom in het Middellandse-Zeegebied – voor een van de terracotta muren heeft geplaatst. De muren zijn gemaakt van aangestampte klei. Bovenop zijn gootjes gemaakt waarlangs water naar beneden valt; via stroompjes en goten wordt het water naar de drie hoekige vijvers geleid. Price heeft meerdere van dit soort gootjes toegepast zodat je overal in de tuin de rustgevende, verkoelende invloed van water ervaart, te midden van het droge dorre landschap. Rondom de vijver groeien onder meer Daucus gingidium, Cistus creticus, Crithmum maritimum, Dorycnium pentaphyllum en Thymus.

Naam The Trailfinders South African Wine Estate
Ontwerp Jonathan Snow
Aanleg Stewart Landscape Construction

Stukje Zuid-Afrika

Agapanthus, Kniphofia, Pelargonium en Protea. Allemaal uitbundig bloeiende soorten die we in de tuin toepassen (al dan niet als kuipplant). Deze planten komen oorspronkelijk uit Zuid-Afrika; ze behoren tot het fynbos, de vegetatie van de Westkaap. Het is het kleinste maar meest soortenrijke florarijk ter wereld. Hoe deze planten in het ’wild’ groeien is te zien in de The Trailfinders South African Wine Estate. Ontwerper Jonathan Snow heeft een stukje van het fynbos nagebootst op de Londense tuinenshow, samen met een deel van een traditionele Zuid-Afrikaanse wijngaard waarvan er veel zijn in de Westkaap. Achterin de tuin is een huis gebouwd in de typisch Kaaps-Hollandse stijl. Voor het huis ligt een cultiveerde siertuin en een stukje wijngaard, te midden van de inheemse flora die de show steelt.

Externe links

Zoeken