De zon gaat onder als vier jonge hoveniers zich verzamelen in de tuinen bij het Wellant College in Houten. Ze vertegenwoordigen een aanstormende generatie, de toekomst van de branche. Toch verschillen ze onderling. Qua ervaring en ambitie bijvoorbeeld: de een koestert de vrijheid van de zelfstandigheid en werkt graag alleen, de ander bouwt al tien jaar aan een snelgroeiend bedrijf en heeft al flink wat personeel en drie vestigingen.

Op de twintigste editie van De Groene Sector Vakbeurs in Hardenberg wordt aandacht gegeven aan de actuele arbeidsproblematiek. Minder jongeren zijn geïnteresseerd in het vak en analyses duiden erop dat het tekort aan vakmensen wel eens een remmende factor kan worden bij de groei van bedrijven. De vier jonge hoveniers wisselen hierover onder leiding van hoofdredacteur van het vakblad Tuin en Landschap Ralph Mens van gedachten en denken met elkaar na hoe dit probleem is aan te pakken. 

Peter Mecklenfeld is net iets ouder dan zijn gesprekspartners en heeft inmiddels een bedrijf opgebouwd met personeel en drie vestigingen. Hij herkent de problematiek en vertelt dat hij een aantal jaren terug opmerkte dat dit een knelpunt zou kunnen worden. Hij zag het aantal aanmeldingen dalen op de opleiding die hij in zijn jeugd volgde en kreeg zelf minder verzoeken voor stageplaatsen. „Daardoor dacht ik, dit gaat niet de goed kant op.” Onlangs koos hij een rigoureuze oplossing om aan personeel te komen. „De aanvragen namen toe en de rek was eruit qua capaciteit. En ik kon geen goede jongens vinden die bij ons bedrijf pasten. Dus heb ik begin dit jaar een bedrijf overgenomen met goede vakjongens. 

Dat was voor mij de enige manier om te groeien in omvang en de
kwaliteit te behouden.” „Als je nu gaat zoeken naar goede mensen, dan wordt het denk ik lastig”, zegt Olaf van Elburg die nog maar net voor zichzelf is begonnen maar de ambitie heeft een groter bedrijf op te bouwen. „Mensen die nu zonder werk zitten, daarbij moet je je toch afvragen hoe dat komt. Er is zoveel werk. Je moet misschien geluk hebben; iemand tegenkomen die het ergens niet zo naar zijn zin heeft.” De vier hoveniers geven elkaar de tip om contact te houden met hun opleiding en misschien eens een gastles te geven. „Je komt weer makkelijker aan stagelopers; als ze je maar zien en kennen.”

Specialisme
Mecklenfeld wijst erop dat binnen het bedrijf niet alleen allround groenmensen nodig zijn, maar functies ook kunnen worden ingevuld met mensen met een andere achtergrond of interesses. Hij heeft binnen zijn bedrijf teams samengesteld met mensen met verschillende interesses; iemand die straten leuk vindt, een ander die graag met machines werkt, een ander met interesse voor bomen en planten. Ook heeft hij mensen met een achtergrond uit de bouw aangenomen voor houtbouw.

„Vakbekwaam personeel vinden, dat wordt zeker een bottleneck. Mijn uitdaging is op dit moment daarom niet om nog verder te groeien, maar om het team vast te houden”, vat Mecklenfeld samen. „Koesteren wat je hebt. Want zo is het in het groen; als je geen goed personeel hebt kun je geen goede producten afleveren. Als ik er niet was hadden mijn medewerkers geen werk, en als zij er niet waren had ik geen bedrijf. Zo moet je het ook zien.”

Goede arbeidsvoorwaarden
Ook de arbeidsvoorwaarden spelen een rol bij het aantrekken en vasthouden van goede mensen, stellen de jongeren met elkaar vast. Het gesprek komt zo op de gehanteerde tarieven. Want alleen als je een gezond bedrijf hebt dat een goede prijs voor een goed product vraagt, kun

je een buffer opbouwen voor mindere tijden en medewerkers goed belonen.

Mecklenfeld: „We komen uit een slechte tijd; de tarieven zijn nog steeds drama. Maar heb je de ambitie om een goed bedrijf op te bouwen dat moet het tarief ook op een niveau komen waarmee je die ambitie kunt waarmaken. In onze branche verdient nog een groot percentage op papier geen geld omdat die tarieven keihard onder druk staan. Dat kan gewoon niet.” Olaf van Elburg werpt tegen dat hier en daar de tarieven juist uit de pan rijzen. Als voorbeeld wordt genoemd dat naar verluidt in Amsterdam €75,- per uur geen uitzondering is. „Er is heel veel werk en mensen betalen het ook gewoon. Ik hoor verhalen dat hoveniers denken ’ik gooi er een mooie prijs tegenaan en krijg ik die klus dan is dat mooi meegenomen; zo niet dan heb ik toch werk zat’. Ik vind dat je het tarief
dat je in een slechte tijd vraagt ook in de goede tijd moet gebruiken. Dan komen je klanten in een slechte tijd ook weer bij jou terecht.”

Wij hebben het meest onderschatte beroep als je kijkt naar de veelzijdigheid en wat je allemaal moet kunnen. Maar daarom is het ook een ontzettend leuk beroep

Samenwerking
Een tekort aan vakbekwaam personeel is niet voor elke hovenier een acuut probleem. Jochem Molenaar is met 19 jaar oud de Benjamin in het gezelschap. Hij is er nog niet zeker van dat hij zijn bedrijf wel wil laten groeien. „Ik hou de lijnen naar de klant liever zo kort mogelijk en wil het werk perfect afleveren. Je kunt wel anderen voor je laten werken; zzp’ers bijvoorbeeld.”

Dat brengt het gesprek met de vier jongeren op samenwerking met anderen. En na geconstateerd te hebben dat in het vak veel afgunst is en er dus niet echt een goed klimaat heerst om met elkaar op te trekken, blijken deze vier jongeren juist allemaal uit op contacten met vakgenoten. Henri Kievit reageert als Jochem Molenaar vertelt dat hij samenwerkt met andere zzp’ers. „Zo doe ik het ook. Als ik het heel druk heb laat ik een ander bijvoorbeeld een overkapping bouwen of een schuur. Dan heb je wel iets dat staat en goed is. Grondwerk bijvoorbeeld besteden we uit aan een grote onderneming bij ons in de buurt en die voert het perfect uit; daar hoef je dan niets meer aan te doen. Dat geeft veel rust als je op een tuin komt en je gewoon kunt beginnen. Als je het zelf doet kost dat vaak veel meer tijd; gespecialiseerde bedrijven hebben er bijvoorbeeld ook de juiste materialen voor.” 

Peter Mecklenfeld is blij te horen dat zijn net iets jongere collega’s open staan voor samenwerking. Hij heeft de website Florum.nl opgezet die inspiratie biedt aan consumenten. Daarop komen aanvragen binnen en hij zoekt partners in het land die vanuit zijn visie die opdrachten mee willen oppakken. „Ik voer gesprekken met anderen over de vraag hoe we elkaar kunnen versterken. Hoveniers zijn over het algemeen vrij eigenwijs en er wordt niet altijd positief over elkaar gepraat. Ik vind dat jammer want we hebben elkaar keihard nodig. Waarom zou je niet met elkaar gaan samenwerken?” Olaf van Elburg is het er roerend mee eens. „Het is toch veel mooier als je een praatje met elkaar kunt maken en elkaar kunt aankijken.”